рд╢рдиिрд╡ाрд░, 21 рдордИ 2016

ЁЯСЙ рдЧाрдпрдд्рд░ी рдЙрдкाрд╕рдиा рд╕рдо्рдмрди्рдзी рд╢ंрдХाрдПँ рдПрд╡ं рдЙрдирдХा рд╕рдоाрдзाрди (рднाрдЧ 4)


ЁЯФ╡ рд╕ाрдХाрд░ рдЙрдкाрд╕рдиा рдоें рдЧाрдпрдд्рд░ी рдХो рдоाрддा рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдоाрддा рд╣ोрддे рд╣ुрдП рднी рдЙрд╕рдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рдирд╡рдпौрд╡рдиा рдХे рд░ूрдк рдоें рджो рдХाрд░рдгों рд╕े рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै। рдПрдХ рддो рдЗрд╕рд▓िрдП рдХि рджेрд╡рдд्рд╡ рдХो рдХрднी рд╡ाрд░्рдзрдХ्рдп рдирд╣ीं рд╕рддाрддा। рд╕рддрдд् рдЙрд╕рдХा рдпौрд╡рди рд░ूрдкी рдЙрднाрд░ рд╣ी рдЭрд▓рдХрддा рд░рд╣рддा рд╣ै। рд╕рднी рджेрд╡рддाрдУं рдХी рдк्рд░рддिрдоाрдУं рдоें рдЙрди्рд╣ें рдпुрд╡ा рд╕ुрджрд░्рд╢рди рд░ूрдк рдоें рд╣ी рджрд░्рд╢ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ी рдмाрдд рджेрд╡िрдпों рдХा рдЪिрдд्рд░рдг рдХрд░рддे рд╕рдордп рднी рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦी рдЬाрддी рд╣ै рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рдХिрд╢ोрд░ рдиिрд░ूрдкिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рджूрд╕рд░ा рдХाрд░рдг рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдпुрд╡рддी рдХे рдк्рд░рддि рднी рд╡िрдХाрд░ рднाрд╡ рдЙрдд्рдкрди्рди рди рд╣ोрдиे рджेрдиे- рдоाрддृрдд्рд╡ рдХी рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдкрд░िрдкрдХ्рд╡ рдХрд░рддे рдЪрд▓рдиे рдХे рд▓िрдпे рдЙрдарддी рдЖрдпु рдХो рдЗрд╕ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХे рд▓िрдпे рд╕рд░्рд╡ोрдкрдпुрдХ्рдд рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै। рдХрдорд▓ाрд╕рди рдкрд░ рд╡िрд░ाрдЬрдоाрди рд╣ोрдиे рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै- рдХोрдорд▓, рд╕ुрдЧрди्рдзिрдд, рдЙрдд्рдлुрд▓्рд▓ рдХрдорд▓ рдкुрд╖्рдк рдЬैрд╕े рд╡िрд╢ाрд▓ рдоें рдЙрд╕рдХा рдиिрд╡ाрд╕ рд╣ोрдиे рдХी рд╕ंрдЧрддि рдмिрдаाрдиा। рдпрд╣ी рд╣ै рд╡िрднिрди्рди рд░ूрдкों рдоें рдЙрд╕рдХी рдЙрдкाрд╕рдиा рдХा рддाрдд्рд╡िрдХ рджрд░्рд╢рди।

ЁЯФ┤ рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХो рдЧाрдпрдд्рд░ी рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै рдпा рдирд╣ीं, рдпрд╣ рдЖрд╢ंрдХा рд╕рднी рдЙрдаाрддे рджेрдЦे рдЬाрддे рд╣ैं- рдзрд░्рдоाрдЪाрд░्рдп рднी рддрдеा рд╢ोрд╖рдХ рдкुрд░ुрд╖ рд╕рдоुрджाрдп рднी। рд╡рд╕्рддुрддः рдирд░ рдФрд░ рдиाрд░ी рднрдЧрд╡ाрди рдХे рджो рдиेрдд्рд░, рджो рд╣ाрде, рджो рдХाрди, рджो рдкैрд░ рдХे рд╕рдоाрди рдордиुрд╖्рдп рдЬाрддि рдХे рджो рд╡рд░्рдЧ рд╣ैं। рджोрдиों рдХी рд╕्рдеिрддि рдЧाрдб़ी рдХे рджो рдкрд╣िрдпों рдХी рддрд░рд╣ рдоिрд▓-рдЬुрд▓рдХрд░ рдЪрд▓рдиे рдФрд░ рд╕ाрде-рд╕ाрде рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХрд░рдиे рдХी рд╣ै। рджोрдиों рдХрд░्рдд्рддрд╡्рдп рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ рд╕рдоाрди рд╣ैं। рдк्рд░рдЬрдирди рдк्рд░рдпोрдЬрди рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рдПрдХ рдХा рдХाрд░्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдкрд░िрд╡ाрд░, рджूрд╕рд░े рдХा рдЙрдкाрд░्рдЬрди- рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡ рдЗрд╕ рд░ूрдк рдоें рдмँрдЯ рдЧрдП рд╣ैं। рдЗрд╕ рдкрд░ рднी рд╡рд╣ рдХोрдИ рд╡िрднाрдЬрди рд░ेрдЦा рдирд╣ीं рд╣ै। рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рдЖрд░्рдеिрдХ, рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рд░ाрдЬрдиीрддि рдЖрджि рдоें рдХिрд╕ी рднी рд╡рд░्рдЧ рдкрд░ рдХोрдИ рдк्рд░рддिрдмрди्рдз рдирд╣ीं рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдзрд░्рдо-рдЕрдз्рдпाрдд्рдо рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें- рд╕ाрдзрдиा-рдЙрдкाрд╕рдиा рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рднी рджोрдиों рдХो рд╕्рд╡рднाрд╡рддः рд╕рдоाрди рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ैं।

ЁЯФ╡ рдирд░ рдФрд░ рдиाрд░ी рдХो- рд╕рд╡рд░्рдг рдФрд░ рдЕрд╕рд╡рд░्рдг рдХो рдКंрдЪा-рдиीрдЪा рдоाрдирдиा, рдПрдХ рдХो рдЕрдзिрдХाрд░ी- рджूрд╕рд░े рдХो рдЕрдирдзिрдХाрд░ी рдард╣рд░ाрдиे рдХा рдк्рд░рдЪрд▓рди рдордз्рдпрдХाрд▓ीрди рдЕрди्рдзрдХाрд░ рдпुрдЧ рдХी рджेрди рд╣ै। рдЙрд╕рдоें рд╕рдорд░्рдеों рдиे рдЕрд╕рдорд░्рдеों рдХो рдкैрд░ों рддрд▓े рд░ौंрджрдиे, рдЙрдирд╕े рдордирдоाрдиे рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдФрд░ рд╡िрд░ोрдз рдХी рдЖрд╡ाрдЬ рди рдЙрдаा рд╕рдХрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬрд╣ाँ рдбрдг्рдбे рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा, рд╡рд╣ाँ рдкрдг्рдбिрддाрдК рдк्рд░рддिрдкाрджрди рднी рд▓ाрд▓рдЪ рдпा рднрдп рджिрдЦाрдХрд░ рдЕрдкрдиे рд╕рдорд░्рдерди рдоें рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓िрдпे। рд╢ूрдж्рд░ों рдХो- рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХो рдиीрдЪा рдпा рдЕрдирдзिрдХाрд░ी рдард╣рд░ाрдиे рдХे рдкीрдЫे рдоाрдд्рд░ рдПрдХ рд╣ी рджुрд░рднि рд╕рди्рдзि рд╣ै рдХि рд╕рдорд░्рдеों рдХो рдордирдоाрдиे рд▓ाрдн рдоिрд▓рддे рд░рд╣ें рдФрд░ рдХिрд╕ी рд╡िрд░ोрдз- рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХा рд╕ाрдордиा рди рдХрд░рдиा рдкрдб़े।

ЁЯМ╣ рдХ्рд░рдорд╢ः рдЬाрд░ी
ЁЯМ╣ рдкं рд╢्рд░ीрд░ाрдо рд╢рд░्рдоा рдЖрдЪाрд░्рдп
ЁЯМ╣ рдЕрдЦрдг्рдб рдЬ्рдпोрддि рдЬूрди 1983 рдкृрд╖्рда 47
http://literature.awgp.org/magazine/AkhandjyotiHindi/1983/June.47

рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं:

ЁЯСЙ рдорд╣िрдоा рдЧुрдгों рдХी рд╣ी рд╣ै

ЁЯФ╖ рдЕрд╕ुрд░ों рдХो рдЬिрддाрдиे рдХा рд╢्рд░ेрдп рдЙрдирдХी рджुрд╖्рдЯрддा рдпा рдкाрдк-рд╡ृрддि рдХो рдирд╣ीं рдоिрд▓ рд╕рдХрддा। рдЙрд╕рдиे рддो рдЕрди्рддрдд: рдЙрди्рд╣ें рд╡िрдиाрд╢ рдХे рдЧрд░्рдд рдоें рд╣ी рдЧिрд░ाрдпा рдФрд░ рдиिрди्рджा рдХे рди...